Rumelihisarı’nda, Baltalimanı Hisar Caddesi ile Arpacı Çeşmesi sokağının kesiştiği köşede,Boğaz’a nazır mütavazi bir cami yükselir. “Ali Pertek/Pertev Camii”. Perili Köşk olarak da bilinen Yusuf Ziya Paşa Köşkü ( http://www.degisti.com/index.php/archives/5256 ) ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü komşularıdır.

             Türk denizcilerinden Pertek lakaplı Ali Bey tarafından 1640 yılında yaptırılan cami, Bey Camii veya Hamam Camii olarak da anılır. 1763’de onarım gören cami, 164 yıl sonra tarihler 1937’yi gösterdiğinde ibadete kapatılıverir. Cemaatiyle buluşmak içinse yaklaşık 23 yıl bekleyecektir. Bu süre içinde tam bir harabeye döner ve 1960 yılında gerçekleştirilen onarım sonrası yeniden açılır ibadete.

Read More

Sultan III. Ahmet Kütüphanesi, Topkapı Sarayı Müzesi üçüncü avlusunda, Arz Odası’nın arkasında yer alır.  Sultan III. Ahmet (1703–1730) tarafından 1719’da yaptırılan kütüphanenin bulunduğu yerde daha önceleri, II. Selim için Mimar Sinan tarafından yapılan “Havuzlu Bahçe Köşkü” bulunuyordu.

 Cami ve kasırlarda kitap dolapları yerine başlı başına kü­tüphane binası kurmanın tercih edildiği Lale Devri’nde Sultan III. Ahmet, Saray-ı Cedid denilen Yenisaray’daki dağınık kitapları bir yerde toplamayı uygun bu­lmuş, II. Selim’in zaten bakımsız bir hal­de olan köşkünü yıktırıp yerinde, kendi adıyla anılan veya Enderun Kütüphane­si de denilen yeni bir kütüphane bina­sı yaptırmıştır. Yapının inşaatına 27 Rebiülevvel 1131’de (17 Şubat 1719) başlanmış, III. Ah­met, kütüphanenin temelini atmak üzere, dedesi Sultan I. Ahmet’in büyük camiini yaptırırken kullandığı ve Has Oda hazinesinde saklanan altın kazma­yı kullanmıştır. 23 Kasım 1719’da yapı törenle açılmıştır.

Read More

Vaniköy Camii ya da Vani Mehmet Efendi Camii, Üsküdar’ın(http://www.degisti.com/index.php/archives/1085) Boğaziçi kısmında; aynı adı taşıyan semtte yer alır. Denize sıfır noktada ağaçlar arasında kaybolan yapı, Vani Mehmet Efendi tarafından 1665’de yaptırılmıştır. I. Mahmut zamanında camiye hünkar mahfili ilave edilmiştir.

Vaniköy’e de adını veren caminin banisi Vani Efendi, IV.Mehmet zamanında “Hünkar şeyhi” sanıyla sarayda nüfuslu bir zattı. Vanlı olduğundan ‘Vani’ olarak anılırdı.

Read More

Millet Caddesi  ya da resmi adıyla Turgut Özal Millet Caddesi, Aksaray kavşağından başlayıp kuzeybatıya, İstanbul surlarının Topkapı noktasına kadar uzanan ana ulaşım arteridir. Genişliği 50 m.’dir.

Laleli yönünden gelen Ordu Caddesi, Aksaray’ın merkezinde alt ve üst geçitlerin bir trafik kavşağı meydana getirdiği yerde, Murat Paşa Camii’nin önünde ikiye ayrılır. Yukarıda, daha kuzeye doğru giden cadde Vatan Caddesi’dir.(  http://www.degisti.com/index.php/archives/7179 ) Onun güneyinde kalan cadde ise Millet Caddesi’dir.

Millet Caddesi’nin İstanbul’un en eski güzergahlarından biri olduğu, hatta bazı bölümlerinde Bizans’ın ünlü yolu Mese ile çakıştığı sanılmaktadır. Top Kapısı, Bizans döneminde, ama özellikle Osmanlı döneminde şehrin ana giriş kapılarından biri olduğundan, bu yol her dönem önemini korumuştur.

Read More

Aksaray meydanının kuzeybatı kesiminde İstanbul’un belki de en süslü camilerinden biri yükselir: “Pertevniyal Valide Sultan Camii”

Yıllarca Aksaray’dan Beyazıt, Topkapı ve Taksim yönüne giden araçların geçtiği kavşağın orta yerinde ıstırap içinde ömrünü sürdüren camiyi gördüğünde hayran kalan Berlin Teknik Üniversitesi Dekanı Prof. Kramer, ‘‘Böyle bir eser bizde olsa, yanından motosiklet bile geçirmeyiz’’ demişti.

 Bizlerse her iki yandan akıp giden trafiğin tam da ortasında bırakıvermişiz bu güzelim eseri. Zamanla egzoz dumanlarının zehirleyici etkisiyle parça parça dökülen zarif küfeki taşıyla örülmüş beden duvarları yaklaşık 4 yıl önce başlayan restorasyon çalışmaları sayesinde bir nebze olsun soluk almaya başlamış neyse ki.

             Caminin banisi Pertevniyal Sultan, oğlu Sultan Abdülaziz’in tahta çıkmasıyla birlikte valide sultan olmuş ve İstanbul’a hayır eserleri kazandırma geleneğine uyarak kentin muhtelif semtlerinde sebiller ve çeşmeler yaptırırken, İstanbul’un sonuncu valide camii olan bu camiyi yaptırmak da ona nasip olmuş.

Read More

Rüstem Paşa Kervansarayı, Karaköy Perşembepazarı’nda Kürekçiler Caddesi’nde yer alır. Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamı ve damadı Rüstem Paşa tarafından 1544-1550 yılları arasında Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Yapı, Rüstem Paşa’nın 1561 tarihli vakfiyesinde “Kurşunlu Han” adı ile geçer.

Tarihi yarımadanın karşısında, Galata surlarının iç tarafına paralel olarak inşaa edilen kervansaray, 16.y.y.’ ın yoğun ticari hayatına hizmet vermiştir. 13.y.y.’dan kalma Saint Michele isimli bir Ceneviz Katedrali’nin yıkıntıları üzerine yapılan han, iki katlı olarak inşaa edilmiştir.

Muhtelif dönemlerde yapılan değişiklikler hanın genel karakteristiğini etkilememiş, yapı günümüze büyük ölçüde özgün olarak ulaşmıştır. Binaya giriş dar cephedeki sivri kemerli bir kapıdan sağlanmaktadır. 85x35m. ölçülerinde dikdörtgen planlı yapının, sivri kemerli bir revakın çevrelediği 8.25x47m.’lik iç avlusunun merkezinde, ikinci kata çıkan merdivenleri yer alır.

Read More

Ayia Paraskevi Rum Ortodoks Kilisesi, Hasköy’de Baçtar Sokak ile Çançan Sokak arasında yer alır.  Azize Paraskevi’ye adanmış olan kilise, bir zamanlar cemaatin önde gelen kişilerinin gömüldüğü yer olması dışında, erken dönemlere ait ikonaları açısından da önem arz etmektedir. Yapıya genel olarak eklektik üslup hakimdir.

Romalı zengin bir ailenin üç kızından biri olan Paraskevi, ailesinin ölümünden sonra hristiyan olmuş ve bütün mallarını fakirlere dağıtarak Roma çevresinde hristiyanlığı yaymağa çalışmıştır. Hristiyanların takip edildiği bu yıllarda, İmparator Antoninus Pius (138-161)’un emriyle tutuklanmış ve başı kesilerek 26 Temmuz’da öldürülmüştür. Hıristiyanlığın kabulünden sonra ilk azizelerden kabul edilmiş ve bakire olduğu için “Parthenomartis” ünvanın almıştır.

Kitabesinden anlaşıldığına göre ilk kilise, Eflak Voyvodası Konstantin Brankovanos’un yardımlarıyla 1692’de inşaa edilmiştir. Daha evvelce kilisenin bulunduğu yerde aynı adı taşıyan bir ayazmanın bulunduğu, 1583 ve 1604 listelerinde yazılıdır.  Ayrıca 1652’de İstanbul’a gelen Antakya Patriği’nin katibi Paulus da raporunda bu ayazmadan bahsetmiştir.

Read More