Ziya Kalkavan Yalısı, Yeniköy’de(http://www.degisti.com/index.php/archives/1828), Köybaşı Caddesi üzerinde yer alır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında,tahminen 1885’de inşaa edilen yalı, “Damatyan Yalısı” olarak da bilinmektedir. Köybaşı Caddesi’nde kuzey yönündeki son yalıdır.Yanında Yeniköy kayıkhanesi bulunur.

Zemin üzeri bir kat+çatı katından oluşan yalı, betonerme üzeri ahşap kaplamadır. Büyük ölçüde yenilenmiştir.

Kırmızı kapısı ve kepenkleriyle şale tarzında inşaa edilen yalının mimari biçimini Behçet Ünsal şöyle ifade etmektedir:  Fransız Mimari katolog tarzındaki tip yapılardan aktarılmış Türk iklimine yabancı bir binadır.İlk sahibi ve yaptıranının bir Ermeni olduğu anlaşılıyor.

Levanten’lerin yeğlediği bir tarzdır: Sivri çatı alınlığı, çatı fener pencereleri ile pencere biçimi ve kayıtları ile, balkon detayları ile v.s… yol cephesini belirlemektedir.  Denize doğru ek olarak yapılan kapalı mekan ve üst terası ise deniz cephesini büsbütün karaktersiz bir hale sokmuştur. Antresi, holü ve merdiveni ve oda taksimatı ile de Anadolu yakasında görülen has Türk planına ters düşen bir düzen içindedir. Bu değişim Boğaz Rumeli yakası yapılarında çoğunluk halindedir. Sosyo-kültürel bir oluşum.”

1960’larda Ziya Kalkavan tarafından satın alınan yalı, onun vefatından sonra oğlu Sefer Savaş Kalkavan’ın üzerine geçmiştir.1999 yılında Nazım Kalkavan’ın mülkiyetine geçen yalı,Temmuz 2006 ‘dan beri  Irak İstanbul Başkonsolosluğu’nun kullanımındadır.

Kaynakça:

O.Erdenen, Boğaziçi Sahilhaneleri II Avrupa Yakası, Kültür Yayınları A.Ş. , İstanbul 2006, s.175,176

istanbulkulturenvanteri.gov

tas-istanbul.com

yvik.gov